Viết lách là một cách tuyệt vời để chia sẻ kiến thức và khẳng định vị thế của bạn trong lĩnh vực chuyên môn. Tuy nhiên, trước khi bắt đầu viết, bạn cần có một yếu tố quan trọng – đó là chủ đề để viết.
Là một tác giả, việc gặp phải tình trạng “bí ý tưởng” là điều khá phổ biến. Mặc dù đây là trải nghiệm đáng thất vọng, nhưng tin vui là có nhiều cách để vượt qua nó và tìm lại cảm hứng sáng tạo.
Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu về nguyên nhân thiếu cảm hứng, cách brainstorm (động não) ý tưởng hay và làm thế nào để tìm ra chủ đề viết tiếp theo.
Tại sao tôi thiếu cảm hứng?
Có một số lý do khiến bạn cảm thấy thiếu động lực để ngồi xuống và bắt đầu viết:
Bạn đang nghi ngờ bản thân
Một trong những nguyên nhân khiến bạn không biết viết gì đó là bạn đang thiếu tự tin vào chính mình. Bạn có thể cảm thấy ý tưởng của mình chưa đủ tốt. Điều này vô tình dẫn đến việc bạn tạo ra ít ý tưởng hơn.
Làm thế nào để nhận ra bạn đang nghi ngờ bản thân? Đôi khi tất cả chúng ta đều cảm thấy nghi ngờ về khả năng của mình. Nhưng nếu bạn thường xuyên:
- Đặt câu hỏi về các quyết định của mình
- Luôn xin lỗi người khác
- Cảm thấy mình chưa bao giờ đủ tốt dù đã cố gắng hết sức
Thì đây có thể là dấu hiệu cho thấy sự tự nghi ngờ đang cản trở bạn.
Để cải thiện điều này, hãy thực hành lòng trắc ẩn với chính mình và tránh so sánh bản thân với người khác. Hãy nhớ lại những mục tiêu bạn đã đạt được và những thành công bạn đã có trong quá khứ. Bạn hoàn toàn có thể làm được điều đó một lần nữa! Đừng ngại nhờ sự động viên và hỗ trợ từ bạn bè hoặc người thân.
Quá nhiều thông tin đầu vào
Thế giới của chúng ta ngập tràn các kích thích từ phương tiện truyền thông. Nếu bạn tiêu thụ ý tưởng của người khác 24/7, có thể sẽ không còn chỗ để bạn nảy sinh những ý tưởng độc đáo của riêng mình.
Chúng ta đều có nguy cơ bị kích thích quá mức bởi lượng thông tin khổng lồ trong cuộc sống. Bạn có biết rằng mỗi ngày, bộ não của chúng ta xử lý tương đương 34 gigabyte thông tin? Đó là đủ để làm quá tải một chiếc laptop chỉ trong vòng một tuần! Chúng ta tiếp nhận khoảng 105,000 từ trong 12 giờ thức (tương đương 23 từ mỗi giây).
Các nhà nghiên cứu lo ngại rằng vì lượng thông tin đầu vào quá lớn này (phần lớn là những thông tin hời hợt), chúng ta đang đánh mất khả năng tự suy nghĩ và cảm nhận.
Giải pháp rất đơn giản: Hãy dừng cuộn màn hình. Tắt mạng xã hội, tắt podcast và để điện thoại sang một bên. Ngồi trong im lặng có thể khiến bạn cảm thấy không thoải mái, và không có cách nào để hoàn toàn tắt mọi tiếng ồn trong cuộc sống. Nhưng việc cắt giảm càng nhiều càng tốt sẽ cho phép bạn tạo ra những ý tưởng độc đáo và tuyệt vời.
Bạn không rời khỏi vùng an toàn
Nếu bạn không bước ra khỏi vùng an toàn, đây cũng là một yếu tố có thể ngăn cản bạn biết viết về điều gì.
Khi ở trong vùng an toàn, mọi thứ đều cảm thấy an toàn và quen thuộc. Bạn cảm thấy… thoải mái.
Bước ra khỏi vùng an toàn đòi hỏi sự can đảm. Làm điều gì đó mới mẻ có thể đáng sợ, nhưng chính việc trải nghiệm cuộc sống mới tạo ra cảm hứng và ý tưởng cho chúng ta.
Rời khỏi vùng an toàn sẽ thúc đẩy sự sáng tạo. Khi bạn ở ngoài “bình thường”, bạn không thể sống theo thói quen. Bạn buộc phải suy nghĩ nhanh nhạy. Và điều này sẽ tự nhiên khiến bạn trở nên linh hoạt, hiệu quả và sáng tạo hơn.
Bạn không cần phải thay đổi lớn ngay từ đầu. Hãy thử làm một điều gì đó nhỏ. Chạy bộ ngoài trời thay vì đến phòng gym vào ngày mai, tham dự một sự kiện networking mà bạn chưa từng đến trước đây, hoặc mua cây đàn guitar mà bạn đã muốn học chơi.
Tìm bất kỳ cách nào để thay đổi thói quen của bạn. Khi bạn quen với những thay đổi nhỏ này, theo thời gian bạn sẽ cảm thấy sẵn sàng hơn cho những cơ hội lớn hơn đến.
Nếu bạn không bao giờ rời khỏi vùng an toàn, khả năng cao là bài viết của bạn sẽ không truyền cảm hứng cho mọi người. Bước ra khỏi vùng an toàn là điều cần thiết để giúp bạn nghĩ ra những điều để viết.
Cách để có cảm hứng và tạo ra ý tưởng
Bạn đã xác định được lý do tại sao mình đang gặp khó khăn trong việc tìm cảm hứng chưa?
Bước tiếp theo là áp dụng các phương pháp vào cuộc sống để giúp bạn tìm ra nguồn cảm hứng viết lách cần thiết. Dưới đây là một số ý tưởng sẽ giúp bạn nghĩ ra những điều để viết.
Nghiên cứu đối thủ cạnh tranh
Ai là những tiếng nói khác trong lĩnh vực của bạn và họ đang viết về điều gì?
Điều quan trọng là phải biết điều này – không phải để sao chép các chủ đề viết của họ, mà để lấy cảm hứng để tự mình nghĩ ra những ý tưởng riêng.
Xác định xem ai là đối thủ cạnh tranh của bạn. Nếu bạn là một tác giả viết về một lĩnh vực nhất định cho một đối tượng độc giả cụ thể, đối thủ cạnh tranh của bạn có thể là những tác giả khác viết về các chủ đề tương tự.
Phân tích đối thủ cạnh tranh bằng cách xem xét trang web, mạng xã hội của họ và tìm kiếm trên Google.
Bạn cần tìm hiểu xem họ thường xuyên viết và nói về những chủ đề gì – và những chủ đề đó được đối tượng độc giả chung của các bạn đón nhận như thế nào.
Khi bạn biết những chủ đề này là gì, bạn có thể sử dụng chúng làm điểm khởi đầu để brainstorm. Làm thế nào bạn có thể sử dụng kỹ năng, kiến thức và trải nghiệm cá nhân của mình để nghĩ ra những chủ đề tương tự, nhưng thậm chí còn hay hơn?
Đó là nhiệm vụ của bạn để tìm ra!
Suy nghĩ về trải nghiệm của bạn
Bạn có thể cảm thấy mình không có đủ trải nghiệm cuộc sống để viết một cuốn sách. Nhưng đây là một bí mật: Bất kỳ trải nghiệm cuộc sống nào bạn có đều là trải nghiệm cuộc sống đúng đắn.
Bạn có thể viết về bất cứ điều gì – những khó khăn về đạo đức, thách thức phải đối mặt, một kỷ niệm thời thơ ấu, và danh sách còn dài nữa.
Một chút suy ngẫm về cuộc sống của chính bạn có thể giúp bạn nghĩ ra một góc nhìn khác về nhiều ý tưởng hơn.
Bắt đầu bằng cách xem xét kiến thức của bạn. Có thể bạn là chuyên gia trong một lĩnh vực nhất định và có kiến thức sâu rộng về chủ đề đó.
Tiếp theo, hãy nghĩ về trải nghiệm cá nhân của bạn. Điều này bao gồm những thứ như sở thích và động lực gia đình. Có thể bạn thích đi thuyền. Có thể bạn lớn lên ở Hà Nội. Có thể bạn đã đồng hành cùng một người thân trong gia đình vượt qua chẩn đoán ung thư khó khăn.
Đây có vẻ như là những chủ đề ngẫu nhiên. Nhưng mỗi chủ đề đều có thể giúp bạn lấp đầy một trang giấy trắng.
Điểm mấu chốt: Đừng đánh giá thấp trải nghiệm cuộc sống của bạn. Có thể bạn có một kho tàng ý tưởng trong mình mà không hề nhận ra. Và có lý do tại sao câu nói “viết về những gì bạn biết” lại phổ biến đến vậy. Bắt đầu từ những trải nghiệm thực tế sẽ giúp bạn viết mà không cảm thấy bị bế tắc.
Tránh xa mạng xã hội
Bạn có nhớ khi tôi nói về sự kích thích từ mạng xã hội ở phần trước không? Chúng ta liên tục bị bủa vây bởi thông tin đầu vào. Và nếu bạn bị ngập trong ý tưởng của người khác, sẽ rất khó để nghĩ ra ý tưởng của riêng mình.
Đó là lý do tại sao dành ít thời gian hơn trên mạng xã hội có thể giúp ích cho quá trình viết lách của bạn. Nhưng đối với nhiều người trong chúng ta, điều này dễ nói hơn làm.
Bạn có thể dành ít thời gian hơn trên mạng xã hội bằng cách tắt thông báo, xóa các ứng dụng khỏi điện thoại hoặc đặt giới hạn thời gian 15 phút mỗi ngày.
Ngoài ra, bạn có thể giới hạn việc sử dụng mạng xã hội chỉ vào buổi sáng hoặc chỉ vào buổi tối.
Tôi khuyên bạn nên chọn buổi tối vì não bộ của bạn tươi mới và sẵn sàng nghĩ ra những ý tưởng hay vào buổi sáng. Đừng lãng phí thời gian đó vào mạng xã hội.
Một ý tưởng khác là hoàn toàn không dùng mạng xã hội một ngày trong tuần hoặc một tuần mỗi tháng. Nếu bạn sử dụng mạng xã hội để tiếp thị hoặc kết nối, hãy dùng công cụ lên lịch để lên lịch đăng bài trước. Bằng cách này, bạn vẫn có thể duy trì sự hiện diện kỹ thuật số mà không cần phải kiểm tra tài khoản của mình mỗi ngày.
Sử dụng quy tắc 10 phút
Nếu brainstorm có vẻ như một nhiệm vụ tẻ nhạt đối với bạn, hãy sử dụng quy tắc 10 phút. Đặt hẹn giờ và brainstorm ý tưởng trong 10 phút. Bạn có thể dừng lại khi hết giờ nếu muốn, nhưng hãy cam kết suy nghĩ chăm chú về các ý tưởng trong ít nhất 10 phút.
Trong 10 phút này, hãy viết ra càng nhiều ý tưởng càng tốt. Đừng lo lắng nếu một số ý tưởng có vẻ “không đủ tốt”.
Bạn sẽ sắp xếp chúng sau và chúng có thể tốt hơn bạn nghĩ. Sau khi hết 10 phút, bạn có thể kết thúc.
Tuy nhiên, hãy nhớ rằng bạn brainstorm càng lâu, ý tưởng của bạn có khả năng càng sáng tạo. Có thể hữu ích nhất khi thiết lập một mô hình trong đó bạn brainstorm trong 10 phút, nghỉ năm phút và lặp lại quá trình này nhiều lần.
Ra ngoài trời
Không nhiều người dành phần lớn thời gian trong ngày ở ngoài trời. Trong một cuộc khảo sát, 60% người trưởng thành cho biết họ dành năm giờ hoặc ít hơn mỗi tuần ở ngoài trời trong môi trường tự nhiên (không bao gồm các môn thể thao có tổ chức). Đối với những người đang cố gắng nghĩ ra chủ đề tốt để viết, đây là tin xấu.
Khi chúng ta tránh xa công nghệ để hòa mình vào thiên nhiên, điều này cải thiện hiệu suất trong các nhiệm vụ như giải quyết vấn đề sáng tạo. Chỉ cần đi bộ ngắn 25 phút trong một không gian xanh cũng sẽ tăng cường chức năng nhận thức.
Ở ngoài trời cũng tăng cường năng lượng thể chất và sức khỏe của bạn. Ngoài ra, bạn sẽ cảm thấy ít căng thẳng hoặc lo lắng hơn và sẽ ngủ ngon hơn sau một khoảng thời gian ở ngoài trời.
Cần một số ý tưởng về việc làm gì ở ngoài trời? Bạn có thể chọn:
- Đi dạo (một mình, hoặc với bạn bè hoặc thú cưng)
- Đi picnic
- Đi leo núi
- Đi câu cá
- Quan sát động vật hoang dã
- Đi cắm trại
- Đọc sách
- Đi xe đạp
- Làm vườn
Brainstorm với một người bạn
Bạn đã bao giờ nghe câu nói “hai cái đầu tốt hơn một cái đầu” chưa? Có lý do cho câu nói này – nó đúng. Rất khó để sáng tạo trong một môi trường chân không nơi bạn là người duy nhất đánh giá ý tưởng của mình.
Nói chuyện với một thành viên trong gia đình hoặc bạn bè có thể giúp bạn nghĩ ra nhiều thứ để viết hơn. Bạn sẽ tìm thấy cảm hứng khi thảo luận về những kỷ niệm thời thơ ấu hoặc trải nghiệm cuộc sống.
Nếu bạn không có ai để trao đổi ý tưởng, hãy cân nhắc tham gia một nhóm viết lách hoặc tìm kiếm một người bạn đồng hành/đối tác phê bình.
Một nhà văn khác có thể đưa ra phản hồi về ý tưởng của bạn trong khi bạn đưa ra suy nghĩ của mình về ý tưởng của họ. Cùng nhau, cả hai sẽ giúp nhau trở thành những nhà văn mạnh mẽ, giỏi hơn.
Viết mọi thứ ra
Bất cứ khi nào bạn có một ý tưởng, dù lớn hay nhỏ, hãy viết nó ra. Bạn không bao giờ biết nó có thể trở thành gì.
Ngay cả khi nó có vẻ không khả thi, hãy cứ viết ra để nó có thể ngấm vào tâm trí bạn. Bạn có thể nghĩ ra một góc nhìn khác cuối cùng lại phù hợp hoàn hảo.
Dành riêng một cuốn sổ tay để mang theo bên mình để tạo một danh sách ý tưởng đang chạy. Thỉnh thoảng, hãy lấy danh sách của bạn ra và xem qua nó.
Ghi lại bất kỳ suy nghĩ bổ sung nào xuất hiện trong đầu. Sẽ rất hữu ích khi có tất cả ý tưởng của bạn ở một nơi để bạn có thể tham khảo khi nghĩ ra những điều để viết.
Đọc sách
Đọc sách là một trong những cách tốt nhất để biết viết về điều gì.
Đọc sách giúp bạn sáng tạo hơn và tăng cường trí tưởng tượng vì nó cho phép chúng ta học hỏi từ trải nghiệm của người khác. Nó cũng tập luyện các phần não bộ cho phép sáng tạo.
Bạn có thể đọc sách trong lĩnh vực của mình và sách được viết bởi đối thủ cạnh tranh để tìm cảm hứng cho ý tưởng của riêng mình. Nhưng để thực sự kích thích dòng chảy sáng tạo, bạn cũng nên đọc rộng hơn, chọn các tựa sách ngoài thể loại thường xuyên của mình.
Ngoài việc đọc sách của đối thủ cạnh tranh hoặc từ các nhà văn viết truyện, bạn cũng có thể đọc sách về khoa học sáng tạo hoặc nghề viết lách.
Những cuốn sách này sẽ giúp bạn trở thành một nhà văn tổng thể tốt hơn. Một số cuốn sách thậm chí có thể bao gồm một danh sách gợi ý viết, đóng vai trò như một công cụ tuyệt vời để giúp bạn viết câu chuyện của riêng mình.
Bước ra khỏi các nhóm quen thuộc
Tôi đã nói về tầm quan trọng của việc bước ra khỏi vùng an toàn và brainstorm ý tưởng với người khác. Nhưng tôi cũng muốn khuyến khích bạn cụ thể là bước ra khỏi các vòng tròn xã hội thông thường của mình.
Kết bạn mới, dành thời gian với những người khác nhau và để những cuộc gặp gỡ tình cờ với người lạ tác động đến sự sáng tạo và văn chương của bạn.
Con người truyền cảm hứng và ảnh hưởng đến chúng ta theo những cách mà chúng ta có thể không nhận ra đầy đủ. Trải nghiệm của bạn và của những người khác có lẽ là một trong những yếu tố lớn nhất ảnh hưởng đến việc viết về điều gì. Đó là lý do tại sao gặp gỡ những người mới và tham gia trò chuyện có thể kích thích những suy nghĩ mới.
Đây là một cách nhìn khác: Khi bạn dành thời gian với những người mới, bạn sẽ cần phải giới thiệu bản thân. Bạn sẽ kể những câu chuyện về cuộc đời mình khi bạn dành thời gian để tìm hiểu lẫn nhau.
Điều này có thể cho bạn một góc nhìn khác về bản thân trẻ tuổi của bạn và những trải nghiệm cuộc sống, cho phép bạn biến những điều đó thành những ý tưởng mới để viết về.
Cách chọn một ý tưởng
Tôi đã đề cập đến một số phương pháp bạn có thể sử dụng để làm sạch tâm trí, nuôi dưỡng sự sáng tạo và chủ động brainstorm những điều để viết.
Sau khi có một danh sách dài các ý tưởng, làm thế nào bạn chọn cái phù hợp để viết ngay bây giờ? Có thể cảm thấy choáng ngợp khi cố gắng quyết định ý tưởng nào là lựa chọn tốt nhất để tiến hành.
Để đưa ra quyết định, hãy sắp xếp tất cả ý tưởng của bạn vào một nơi. Tiếp theo, hãy suy nghĩ về các ý tưởng dựa trên dự án viết hiện tại của bạn – dù đó là một cuốn sách đầy đủ, một bài đăng blog, truyện ngắn hay thứ gì khác.
Bạn có thời hạn cho dự án này không? Đối tượng độc giả của bạn là ai? Một ý tưởng nhất định sẽ dễ hay khó để bạn viết về nó?
Những câu hỏi như thế này sẽ giúp bạn tìm ra điều gì để viết.
Một phương pháp hữu ích khác là nhận ý kiến khách quan. Hãy nhờ người bạn thân nhất, một trong những thành viên gia đình hoặc đối tác phê bình của bạn xem xét ý tưởng viết của bạn. Yêu cầu họ xếp hạng ý tưởng của bạn dựa trên những gì họ, hoặc đối tượng độc giả của bạn, sẽ quan tâm nhất để đọc.
Đừng vứt bỏ những ý tưởng bạn không sử dụng. Chỉ vì chúng không phù hợp cho hôm nay không có nghĩa là chúng sẽ không phù hợp cho một dự án trong tương lai. Hãy lưu lại tất cả ý tưởng viết của bạn để bạn sẽ có chúng vào lần tới khi bạn đang cố gắng tìm ra điều gì để viết.
Kết luận
Tìm ý tưởng và cảm hứng để viết có thể là một thách thức, nhưng với những phương pháp đúng đắn, bạn có thể mở khóa sự sáng tạo của mình và tạo ra nội dung thú vị. Hãy nhớ rằng:
- Hiểu nguyên nhân thiếu cảm hứng là bước đầu tiên để vượt qua nó.
- Thử nghiệm các phương pháp khác nhau như nghiên cứu đối thủ, và suy ngẫm về trải nghiệm cá nhân để kích thích ý tưởng mới.
- Tránh xa mạng xã hội và công nghệ có thể giúp tâm trí bạn thư giãn và sáng tạo hơn.
- Dành thời gian ở ngoài trời và gặp gỡ những người mới có thể mở rộng tầm nhìn và cung cấp nguồn cảm hứng bất ngờ.
- Sử dụng các kỹ thuật như quy tắc 10 phút hoặc brainstorming với bạn bè để tạo ra nhiều ý tưởng nhanh chóng.
- Đọc sách đa dạng không chỉ trong lĩnh vực của bạn mà còn ở các thể loại khác để mở rộng tầm nhìn.
- Ghi lại mọi ý tưởng, dù nhỏ đến đâu, vì chúng có thể dẫn đến những khái niệm lớn hơn trong tương lai.
- Khi chọn ý tưởng để viết, hãy cân nhắc đối tượng độc giả, thời hạn và mức độ phù hợp với dự án hiện tại của bạn.
Cuối cùng, hãy nhớ rằng viết lách là một kỹ năng có thể được cải thiện qua thời gian. Đừng quá khắt khe với bản thân nếu không phải mọi ý tưởng đều là một kiệt tác. Mỗi từ bạn viết đều giúp bạn trở thành một nhà văn giỏi hơn.
Hãy tiếp tục thử nghiệm, khám phá và quan sát thế giới xung quanh bạn. Cảm hứng có thể đến từ những nơi bất ngờ nhất. Với sự kiên nhẫn, thực hành và tâm trí cởi mở, bạn sẽ luôn tìm thấy điều gì đó để viết về.
Bắt đầu ngay hôm nay bằng cách chọn một trong những phương pháp được đề cập ở trên và dành thời gian để thực hiện nó. Bạn có thể ngạc nhiên về số lượng ý tưởng mà bạn có thể tạo ra khi bạn chủ động nuôi dưỡng sự sáng tạo của mình.
Hãy nhớ rằng, mọi tác giả vĩ đại đều đã từng gặp khó khăn với việc tìm ý tưởng. Điều quan trọng là bạn không bỏ cuộc. Với sự kiên trì và các công cụ đúng đắn, bạn sẽ vượt qua trở ngại sáng tạo này và tạo ra những tác phẩm tuyệt vời. Chúc bạn viết lách thành công!